فصلنامه مطالعات روانشناختی
سال چهارم شماره 3 (پیاپی 12، پاییز 1387)

هدف این تحقیق تعیین میزان اعتیاد پذیری دانش آموزان پسر دوره متوسطه نظری شهرستان فریدن وتعیین سهم هریک از عوامل سلامت روانی(عدم وجود نشانه های جسمی، اضطراب، ناسازگاری اجتماعی وافسردگی)، مشخصات فردی وجمعیت شناختی،عوامل خانوادگی وعوامل مربوط به مدرسه و همسالان در پیش بینی اعتیاد پذیری دانش آموزان پسر دوره متوسطه نظری شهرستان فریدن بود. نمونه پژوهش عبارت بود از مجموع دانش آموزان 10 کلاس ازدبیرستانهای پسرانه دوره متوسطه نظری شهرستان فریدن که به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده از بین 50کلاس این شهرستان در سال تحصیلی85-84 انتخاب شدند(232=N). برای ارزیابی سلامت روانی از فرم 28 سؤالی پرسشنامه سلامت عمومی(GHQ)، برای اندازه گیری استعداد اعتیاد ازخرده مقیاس استعداد اعتیاد پرسشنامه سنجش اعتیاد و برای سنجش مشخصات فردی وجمعیت شناختی، عوامل خانوادگی وعوامل مربوط به مدرسه و همسالان از 3 پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که 8/63 % دانش آموزان پسر دوره متوسطه نظری شهرستان فریدن استعداد بسیار کمی برای ابتلا به اعتیاد دارند(نمرات 18-1)، 20 % آنها استعداد کمی برای ابتلا به اعتیاد دارند(نمرات 20-19)، 1/ 8% آنها استعداد متوسطی برای ابتلا به اعتیاد دارند(نمرات 22-21)، 7/5% استعداد زیادی برای ابتلا به اعتیاد دارند (نمرات 24-23) و 4/2% آنها استعداد بسیار زیادی برای ابتلا به اعتیاد دارند(نمره 25 و بالاتر). نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان دادکه سلامت روانی می تواند به طور معنی داری استعداد اعتیاد دانش آموزان پسردوره متوسطه نظری را پیش بینی کند(0/00 (P=، اما اضافه شدن هریک از متغیرهای مشخصات فردی و جمعیت شناختی، عوامل خانوادگی و عوامل مربوط به مدرسه و همسالان به معادله باعث افزایش معنی دار قدرت پیش بینی استعداد اعتیاد دانش آموزان پسردوره متوسطه نظری نمی شود.

هدف از انجام این پژوهش، تعیین اثر بخشی آموزش تغییر سبک زندگی به شیوه گروهی بر افزایش رضایت زناشویی زوجین مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر تهران بود. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از افراد مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر تهران 72 نفر با تشخیص نارضایتی زناشویی انتخاب و به صورت تصادفی درگروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایشی آموزش مبتنی بر روش روانشناسی فردی آدلر را در عرض 11 هفته دریافت نمودند در حالی که در مورد گروه کنترل آموزشی انجام نشد. فرض پژوهش بر این بود که آموزش تغییر سبک زندگی باعث افزایش رضایت زناشویی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل می شود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ بود که در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون برای گردآوری داده ها بر روی آزمودنی ها اجرا گردید. تحلیل کوواریانس حاکی از آن بود که آموزش تغییر سبک زندگی، موجب افزایش معناداری در میزان رضایت زناشویی در مرحله پس آزمون در گروه آزمایشی می گردد.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی پرسشنامه فرسودگی شغلی در کارکنان دانشگاه تهران می باشد. به این منظور 187 نفر از کارکنان با استفاده روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایجهت تکمیل پرسشنامه فرسودگی شغلی مزلاچ MBI) (در این پژوهش شرکت کردند. ساختار عاملی پرسشنامه فرسودگی شغلی (MBI) با استفاده از هر دو شیوه تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل عامل تاییدی، بررسی شد. تحلیل عامل اکتشافی نشان داد 4 ماده آزمون در بیش از یک عامل، بار عاملی بالا نشان دادند. بنابراین در ارزیابی مدل ها با شیوه تحلیل عامل تاییدی، در تعدادی از مدل ها این ماده ها حذف و در دیگر موارد این ماده ها بر روی دو عامل قرار گرفتند. درنهایت نتایج تحقیق نشان دهنده تناسب بیشتر یک مدل سه عاملی با 18 ماده برای داده های مشاهده شده می باشد.

مطالعات سبب شناختی، فوبی اجتماعی را یک واقیت چندعاملی و نتیجه کنش متقابل عوامل فیزیکی، اجتماعی و روانشناختی تلقی می کنند. شناخت نقش تمایلات روانی منفی از جمله خودکارآمدی پایین، یکی از هدفهای محققان بویژه در پرتو تئوری شناختی اجتماعی بندورا بوده است. این مطالعه با هدف ارزیابی سازه خودکارآمدی در تبیین و پیش بینی فوبی اجتماعی انجام شد. تحقیق حاضر با شیوه پیمایشی و مقطعی انجام شد. داده های این مطالعه از 220 نفر از دانشجویان دانشگاه یزد که با روش نمونه گیری تصادفی، از هفت گروه آموزشی، انتخاب شده بودند، و در آبان 1385گردآوری شد. این پاسخگویان، سپس به پرسشهای مقیاس خودکارآمدی عمومی(GSES) و پرسشنامه فوبی اجتماعی (SPIN) پاسخ دادند. همبستگی معناداری بین خودکارآمدی و فوبی اجتماعی بطور کلی (001/0 >P) و نیز بین خودکارآمدی و مولفه های ترس از افراد معتبر (001/0 >P)، ترس از انتقاد و خجالت (001/0 >P) و ترس از صحبت در جمع و با غریبه ها (001/0> P) وجود داشت. تحلیل رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی نیز نشان داد که مولفه های خودکارآمدی، 1/20 درصد از واریانس فوبی اجتماعی را تبیین نموده است. بحث: یافته های این مطالعه اعتبار و توانایی مدل شناختی اجتماعی بندورا را بعنوان یک مدل نظری در تبیین و پیش بینی فوبی اجتماعی دانشجویان نشان داد. سازه خودکارآمدی، بعنوان سازه اصلی در تئوری شناختی اجتماعی بندورا بخوبی توانسته است تغییرات در فوبی اجتماعی دانشجویان را تبیین نماید.

پژوهش حاضر با هدف بررسی خصوصیات روانسنجی مقیاس بهزیستی معنوی در بین دانشجویان انجام شد. بدین منظور 521 دانشجو (209 پسر و 312 دختر) از بین دانشگاه های تهران انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که پایایی باز آزمایی و همسانی درونی مقیاس بهزیستی معنوی به ترتیب برابر با 85/0 و 90/0 است. پایایی خرده مقیاس های بهزیستی مذهبی و بهزیستی وجودی نیز در حد قابل قبولی است. همچنین نتایج نشان داد مقیاس بهزیستی معنوی از روایی همگرا و واگرای مناسبی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی بیانگر روایی سازه مقیاس در بین دانشجویان بود. از دیگر یافته های پژوهش این بود که میانگین نمرات بهزیستی معنوی دختران بطور معنی داری بیشتر از پسران است.